Zen - Không Có Cá Tính
Một người không có cá tính là người không có những câu giải đáp, không có một triết lý nào, không có một tư tưởng dị biệt xác định sự vật phải là như thế nào, và dẫu cho người ấy có là thế nào đi nữa, người ấy cũng vẫn luôn luôn cởi mở. Người ấy là một tấm gương.......phản chiếu. Đã bao giờ ta học được kinh nghiệm như dưới đây chưa? Khi nhìn vào tấm gương, nếu ta giận dữ, tấm gương phản chiếu khuôn mặt giận dữ của ta; nếu ta vui sướng, tấm gương phản chiếu sự sung sướng của ta. Nếu ta xinh đẹp, gương sẽ phản chiếu vẻ đẹp của ta, nếu ta già nua, tấm gương cũng phản chiếu ra tuổi già nua đó. Không thể bàn cãi được với tấm gương vô tri. Như: “Lần trước soi gương tôi thấy còn trẻ và đẹp, hôm nay cũng tấm gương này sao tôi già và xấu xí thế? Thế là nghĩa làm sao? Tấm gương này không trung thực. Tấm gương này không có một cá tính nào cả! Ta sẽ vứt bỏ nó đi!”
Tấm gương không có cá tính. Và người nào có bản chất thật sự thì như là một tấm gương. Zen – Thiền không phán xét. Thiền không đánh giá, không đặt để cá tính cho một ai cả. Vì khi áp đặt cá tính, thì cần phải có định giá.........tốt hay xấu. Để áp đặt cá tính là phải tạo dựng lên cái “nên” và “không nên”; phải đưa ra những mệnh lệnh, những điều răn bảo. Để áp đặt một cá tính, sẽ phải là như ông Moses (Thiên chúa giáo) mà không thể là Bồ Đề Đạt Ma (Phật giáo). Để áp đặt cá tính phải tạo dựng ra sự sợ hãi và tính tham lam. Vì nếu không, ai sẽ nghe theo lời ta? Cũng giống như việc huấn luyện các con chuột trong phòng thí nghiệm..........huấn luyện chúng bằng hình phạt và phần thưởng, cho nên chúng bị bắt buộc phải tuân theo một khuôn khổ nhất định chắc chắn nào đó. Nguyên tắc này đang được dùng trong xã hội, trong tôn giáo và ngay trong hệ thống giáo dục của chúng ta. Đó là những gì đã được mang áp dụng cho chúng ta. Cha mẹ chúng ta đã làm như vậy, các thầy cô cũng làm như vậy, xã hội cũng vậy, các tiểu bang, các quốc gia cũng làm như vậy. Thiền nói: Như thế là đủ rồi, hãy rời bỏ nó đi. Buông bỏ cái vô ý nghĩa này, bắt đầu từ chính ta. Thiền, thay vì mang đến cho ta một cá tính, và lương tâm để thao túng cái cá tính đó; ngược lại nó cho ta ý thức.
Sự khác biệt này phải được chép xuống và ghi nhớ. Tất cả các tôn giáo khác đều cho ta lương tâm. Thiền cho ta ý thức. Lương tâm có nghĩa là, "Điều này là tốt, điều kia là xấu. Nên làm điều này, đừng làm điều kia ". Ý thức có nghĩa là," Hãy làm như tấm gương... ... .. phản ảnh và đáp ứng." Để có tinh thần trách nhiệm không có nghĩa là phải làm theo những quy tắc nào đó; có tinh thần trách nhiệm có nghĩa là phải có khả năng đáp ứng. Thiền làm cho bạn ngời sáng từ bên trong. Không do sự áp đặt nào từ bên ngoài, cũng không do sự vun sới nào từ bên ngoài; thiền không cung cấp cho ta cái áo giáp hay một cơ chế tự vệ. Thiền không bận tâm về chu vi tầm vóc của ta; nó đơn giản tạo ra một ngọn đèn từ trong trung tâm của ta, từ trong tận cùng trung tâm của ta. Ánh sáng ngọn đền đó cứ bền bỉ tăng trưởng ... ... ... ... và một ngày nào đó toàn thể nhân cách của ta thành ngời sáng.
Làm thế nào mà thái độ này, hay phương pháp này, phát sinh? Nó phát sinh từ thiền định. Nó là đỉnh cao tối thượng của ý thức thiền định. Nếu ta hành thiền, cuối cùng ta sẽ thấy ... ... ... ... .. tất cả mọi thứ là tốt, mọi thứ đều là rất đẹp đẽ, mọi thứ đều như phải là như vậy. “Như thị, phát sinh”. Khi đó, nếu thấy một tên ăn trộm ta không nghĩ rằng người ăn trộm ấy cần phải được chuyển đổi ... ... ... ta chỉ đơn giản đáp ứng. Rồi ta không nghĩ người ấy là xấu. Và khi ta không cho một người nào là xấu, là ác độc, là ta đang tạo ra một cơ hội cho họ được tự chuyển đổi. Ta chấp nhận người đó như là chính họ. Và bằng sự chấp nhận đó là sự chuyển đổi.
Có ai đã từng để ý thấy những điều như vậy trong cuộc sống chưa? Bất cứ khi nào có ai chấp nhận ta một cách hoàn toàn, vô điều kiện, là ta bắt đầu thay đổi. Sự chấp nhận của họ tạo cho ta lòng can đảm vô cùng .................Khi có bất cứ người nào yêu ta vì giản dị chấp nhận ta chính là ta, làm sao ta không thể không nhìn thấy sự mầu nhiệm đang xẩy ra từ một cái gì thay đổi, rồi bắt đầu thay đổi ngay lập tức, và thật nhanh hay sao? Sự chấp nhận yêu ta vì ta là ta.................. không đòi hỏi bất cứ điều gì khác ở ta.............. như là mang đến cho ta cái linh hồn, làm cho ta hoà nhập, tạo sự tự tin, và lòng tin tưởng. Nó tạo cho cảm giác ta là một cái gì. “Không đòi hỏi phải hoàn thành một kỳ vọng nào cả; ta vẫn có thể là ta, cái căn bản nguyên thuỷ của ta được tôn trọng.
Ngay khi tìm được một cá nhân độc nhất biết chấp nhận ta là ta, người mà không đòi hỏi bất cứ một điều gì, chấp nhận những gì ta làm. Thương yêu ta chỉ vì ta là ta, vì những gì ở trong thâm tâm ta, không vì chu vi tấm vóc, y phục bên ngoài… không vì của cải ta có. Không lưu tâm để ý đến bất cứ điều gì khác ngoài điều… ta là gì. Là lúc đó ta cảm thấy linh hồn ta vô vàn đẹp đẽ.
Tình yêu là thế đó. Đó là lý do tại sao tình yêu là sự nuôi dưỡng vô cùng tận. Khi tìm được một người phụ nữ hoặc một người đàn ông yêu ta một cách thật đơn giản ... ... ... ... không vì một lý do nào khác, mà chỉ vì chính tình yêu mà thôi... ... ... ....và tình yêu làm biến đổi. Đột nhiên ta trở thành một người khác, một người chưa từng hiện hữu. Bỗng nhiên, tất cả buồn chán biến mất, sự đần độn, tất cả tội lỗi không còn nữa. Đột nhiên, ta thấy bước đi của ta là điệu khiêu vũ, có một bài hát trong trái tim của ta. Và ta bắt đầu chuyển động theo một con đường khác ... ... ... .. ân sủng phát sinh.
Nhìn kỹ đi................khi có ai yêu ta, cái hiện tượng rất tình yêu không thôi đó đã là quá đủ rồi. Sự lạnh nhạt của ta tan biến mất, ta thành nồng ấm hơn. Lòng ta không còn thờ ơ với thế giới bên ngoài nữa . Ta nhìn vào bông hoa nhiều hơn, nhìn lên bầu trời nhiều hơn ... ... ... ... .. bầu trời có một tin nhắn ... ... ... ... vì người phụ nữ đã nhìn thẳng vào mắt của ta, hoặc một người đàn ông đã nhìn thẳng vào mắt của ta và đã chấp nhận ta hoàn toàn, không mong đợi. Nhưng những điều này không kéo ra dài lâu, vì ai cũng rất dại dột. Trăng mật nào không sớm thì muộn sẽ phải chấm dứt........một tuần, hai tuần, ba tuần là nhiều lắm. Sớm muộn gì người phụ nữ sẽ bắt đầu có kỳ vọng và người đàn ông bắt đầu mong muốn nhiều hơn, “Làm cái này. Đừng làm cái kia.” Và lần nữa, ta bị lôi kéo ngược trở lại; hồn ta không còn ở trên mây nữa. Trở lại lần nữa ta là gánh nặng, tình yêu đã tan biến mất. Giờ đây người đàn bà chỉ chú ý tới túi tiền của chồng. Giờ đây, người đàn ông chỉ ham các món ăn ngon. Lo cho gia đình êm ấm, lo trả nợ nhà, thanh toán nợ xe, và ngàn lẻ một các vấn đề khác nữa..........và rồi cả hai bên không còn đi cùng một nhịp điệu với nhau nữa.
Nếu sự hoà đồng còn thì mọi sự còn yên ổn. Ta có thể tiếp tục làm một ngàn lẻ một chuyện mà không bị phá rối. Nhưng một khi sự hoà đồng không còn nữa; hai người bắt đầu ỷ lại vào nhau, coi như chỉ còn làm bổn phận. Chỉ trong vòng vài tuần lễ hai người đã gán cho nhau những nhãn hiệu. Và ngày mà các nhãn hiệu gán xong cũng là ngày tàn của trăng mật.
Achema – Malaysia 2009
Kim Morris lược dịch May 2011
No comments:
Post a Comment