Một trong những rắc rối chính của con người là khi họ dính đến sự “nghiêm trọng”. Hầu như mọi xã hội, mọi nền văn hoá, mọi quá trình văn minh đều đã ca ngợi nồng nhiệt sự nghiêm trọng (seriousness). Một người không nghiêm trọng, không thể bị quản chế, không thể ham muốn, cũng không thể có tham vọng, không thể kiếm ra tiền, có uy tín, và có tiếng tăm. Nhưng sự nghiêm trọng này lại đi ngược cái căn bản đùa cợt của vũ trụ vì vũ trụ là khôi hài, vui chơi. Bất hạnh thay hầu hết các chương trình giáo dục đều dậy cho ta không được thể hiện sự vui chơi.
Đa số các cha mẹ không ưa thích sự vui chơi của đứa con ngỗ nghịch, mà chỉ thích những đứa con biết vâng lời. Tại sao vậy? Bởi vì một trong những bản tính tự nhiên của con người là “thích kiểm soát”. Con người bệnh hoạn một cách kỳ lạ, thích kiểm soát người khác. Theo thực tế thì chỉ khi nào có thể kiểm soát được người khác, khi đó cái bản ngã của người đó mới được hoàn toàn thỏa mãn. Sự kiểm soát được người khác mới có thể làm cho họ thành người có quyền lực. Ai cũng điên loạn vì cái quyền lực này. Và đây là vì sao họ muốn mọi người nghe lời họ.
Xã hội của ta cũng từ cùng cái nhóm người điên cuồng đói khát quyền lực này tạo dựng lên, từ những người có cái bịnh hoạn lạ lùng ham quyền lực. Từ việc chế tài những người khác, mà những đứa trẻ con biết vâng lời đã được các thầy giáo, cô giáo, hiệu trưởng khen ngợi nồng nhiệt, và cũng đã được đề cao triệt để trong xã hội.
Những đứa trẻ thích vui chơi....phần lớn lại bị khiển trách. Tính ham vui chơi chắc chắn chưa có thể là ngỗ nghịch nhưng vẫn bị khiển trách vi tính đó có khuynh hướng chống đối nguy hiểm. Nếu đứa trẻ cứ tiếp tục lớn lên theo đường lối này, nó sẽ không dễ gì bị trói buộc; nó sẽ không dễ gì bị lôi cuốn vào quân đội để tàn phá và giết hại người khác mỗi khi nghe được những mệnh lệnh mà không hỏi lại tại sao!
Đứa trẻ ngỗ nghịch sẽ trở thành người trẻ tuổi ngỗ nghịch. Rồi nó không thể bị ép buộc vào hôn nhân, không thể bị bắt phải theo một nghề nghiệp riêng biệt nào đó; và chắc chắn nó không thể bị ép buộc phải làm tròn những mong ước và khát vọng của cha mẹ mà chính họ chưa hoàn thành được. Thanh thiếu niên ngỗ nghịch sẽ đi theo con đường riêng của họ. Sẽ sống một đời sống riêng theo khát vọng tiềm ẩn của họ chứ không theo lý tưởng của người nào khác. Cho nên đứa trẻ buông thả ngỗ nghịch này có thể trở nên một trong những “sinh vật nguy hiểm” (dangerous species), rất đe dọa cho những con người nghiêm trọng và đói khát quyền lực trong xã hội của ta.
Achema cũng thuộc vào một trong những “sinh vật nguy hiểm” trên hành tinh này. Ông ta không thuộc vào bất cứ xã hội hay đoàn thể tôn giáo nào. Có lẽ rất nhiều tư tưởng của ông ta lại đi ngược hệ thống tin tưởng của xã hội thông thường. Cách nói chuyện như “từ hành tinh lạ” (alien) của ông ta không được phổ thông và nhiều điều trong đó lại quá thẳng thắn làm tổn thương đến cái “tôi và danh dự” của nhiều người. Nhiều người không thể chấp nhận được sự tổn thương này vì cái tôi và danh dự của họ quá mạnh. Người ta sẽ tìm đủ mọi cách để bảo vệ tới cùng cái bản ngã và lòng kiêu hãnh của họ.
Đủ loại danh từ tránh né sẽ được những người có ngã mạn này nói ra...chẳng hạn như: Ông Achema thiếu lòng từ bi và vân vân. Lòng từ bi mà họ muốn nói có nghĩa là người khác chỉ được phép nói lên những danh từ mà họ thích nghe nhất.... đặc biệt là những lời ngọt ngào....con người khao khát và tham muốn những lời nói ngọt ngào đó. Vì đó là những gì họ đang hy vọng và đang hận được những gì mà không đúng như điều họ muốn nghe....họ sẽ bắt đầu phê phán và đổ thừa.
Câu chuyện “từ hành tinh xa lạ” này không dùng để đề cao cho cái ngã và sự hãnh diện của con người. Cho nên không thể luôn luôn mong muốn bất cứ lúc nào cũng được nghe những danh từ ngọt ngào. Nên nhớ những lời nói ngọt ngào thông thường không là thật và những lời nói thật lại không ngọt ngào.
Achema – Malaysia 2008
Kim Morris lược dịch November 2011
No comments:
Post a Comment